آیا پرورش مرغ تخمگذار صرفه‌ی اقتصادی دارد؟
تولید تخم مرغ نطفه‌دار از نظر اقتصادی به‌صرفه‌تر است. تخم مرغ نطفه‌دار با هدف جوجه‌کشی مرغ انجام می‌شود. این کار در دو حالت توصیه می‌شود. اول برای زمانی توصیه می‌شود که تخم مرغ نطفه‌دار بازار و خریدار داشته باشد. حالت دوم زمانی است که مرغدار خودش جوجه‌ی یک‌روزه تولید می‌کند. در این حالت می‌تواند جوجه را از یک‌روزه تا یک یا دو هفته بعد از بیرون آمدن از تخم بفروشد.
برای پرورش مرغ مادر شرایط محیطی بسیار مهم است. پروش مرغ تخمگذار باید در مکانی انجام شود که تمیز باشد، خشک باشد، ضدعفونی شده باشد و تهویه‌ی مناسب و نور کافی داشته باشد. تغییرات دمایی سالن پرورش مرغ تخمگذار هم نباید زیاد باشد. اگر سالن پرورش مرغ تخمگذار سرد و مرطوب باشد، مرغ کمتر غذا می‌خورد و در نتیجه تولید تخم مرغ کاهش پیدا می‌کند.
دو روش پرورش مرغ تخمگذار در ایران
پرورش مرغ تخمگذار دو روش اساسی دارد و وجه تمایز اصلی در این دو روش نقش قفس در پرورش مرغ تخمگذار است. از روش اول معمولاً در مرغداری‌های کوچک استفاده می‌شود و به این صورت است که مرغ‌ها تا قبل از تخمگذاری روی زمین زندگی می‌کنند و پرورش می‌یابند و در مرحله‌ی تخمگذاری آن‌ها را به قفس انتقال می‌دهند.
از روش دوم بیشتر در مرغداری‌های بزرگ و صنعتی استفاده می‌کنند. مرغ‌ها از روز اول تا روز آخر در قفس هستند. مزایای این روش برای مرغداری‌ها بیش از روش اول است و به همین دلیل است که هر چه بیشتر زمان می‌گذرد از روش اول کمتر استفاده می‌شود. تجهیزات پرورش مرغ تخمگذار باید با کیفیت باشد تا حاصل کار مرغ هم کیفیت خوب و مطلوب داشته باشد. اصلی‌ترین تجهیزات پرورش مرغ تخمگذار عبارت است از قفس پرورش مرغ تخمگذار، تجهیزات مربوط به آبخوری و دانخوری مرغ، سیستم گرمایش تابشی. هر چه مرغداری مجهزتر باشد، کیفیت عملکرد مرغ تخمگذار بیشتر است و تخم مرغ بیشتری برداشت می‌شود.
ویژگی‌های سالن پرورش مرغ تخمگذار در ایران
سالن نگهداری نیمچه و مرغ‌های تخمگذار در ایران معمولاً به دو صورت است. یکی سالن‌های معمولی یا باز و دیگری سالن‌های بسته یا بدون پنجره. ابعاد و شکل ساختمان سالن مرغداری اغلب به موقعیت آن محل و سلیقه‌ی مدیر مرغداری بستگی دارد. امروزه بیشتر مرغداری‌ها از سوله استفاده می‌کنند. عرض سوله استاندارد دوازده تا چهارده متر و طول استاندارد سوله صد تا صد‌وبیست متر است. وسایل مربوط به پرورش مرغ تخمگذار با توجه به ظرفیت سالن انتخاب می‌شود و از این وسایل و تجهیزات نصب و خریداری شده برای سالن مرغداری هم برای پرورش جوجه و نیمچه قبل از تخمگذاری و هم برای نگهداری و پرورش مرغ تخمگذار در قفس استفاده می‌کنند.
پرورش مرغ تخمگذار در قفس
در کشورهای پیشرفته برای نگهداری و پرورش مرغ تخمگذار از قفس استفاده می‌کنند. قفس نه‌تنها برای پرورش مرغ تخمگذار بلکه برای پرورش جوجه گوشتی و مرغ مادر گوشتی و تخمگذار هم مناسب است زیرا هم مقرون‌به‌صرفه است و هم بهداشتی. در ایران هم تولیدکنندگان تخم مرغ از این روش استقبال کرده‌اند و تقریباً نود درصد مرغ‌های تخمگذار با این روش پرورش داده می‌شوند.
ویژگی‌های قفس پرورش مرغ تخمگذار
- جنس قفس باید سبک اما محکم باشد و به‌آسانی ضدعفونی شود.
- اندازه‌ی قفس انفرادی باید طوری باشد که هم مرغ در آن راحت باشد و هم خیلی جا نگیرد. یعنی ارتفاغ قفس باید به‌آندازه‌آی باشد که مرغ هنگام ایستادن در آن راحت باشد و طول و عرض قفس هم در حدی که مرغ بتواند در قفس به‌راحتی دور خود بچرخد.
- کف قفس را باید با میله‌های مشبک ساخت. فاصله‌ی میله‌ها باید به‌قدری باشد که هم مرغ راحت از روی آن عبور کند و هم مدفوع مرغ از آن پایین بیفتد. کف قفس باید بسیار محکم باشد چون باید بتواند وزن مرغ را تحمل کند. اگر کف قفس زبر و خشن باشد، تخم مرغ‌ها می‌شکند. شیب کف قفس خیلی مهم است. اگر شیب کف قفس زیاد باشد، تخم مرغ می‌غلتد و ترک برمی‌دارد. اگر شیب کف قفس کم باشد، تخم مرغ‌ها در زیر پای مرغ می‌شکند.
- مهم‌ترین نکته درباره‌ی درِ قفس مرغ این است که طوری ساخته شود که مرغ نتواند از قفس فرار کند. از طرفی پهنای در قفس باید به‌اندازه‌ی کافی باشد تا برداشتن مرغ از قفس آسان باشد و همچنین واکسیناسیون مرغ وقت‌گیر نشود.
- دانخوری و آبخوری قفس هم باید طوری طراحی شود که هم مرغ به‌راحتی بتواند از آن‌ها آب و دان بخورد و هم موقع خوردن زیاد کثیف‌کاری و ریخت‌و‌پاش نکند.
